Ebeveynler, çocuklarının öğretmeni dinlemediği veya sınıfta sorun çıkardığını bildiren bir okul raporu aldıklarında üzülürler. Bu tür davranışların olası bir nedeni Dikkat Eksikliği Hiperaktivite Bozukluğu (DEHB)'dur.
DEHB'li çocuk sıklıkla iyi bir öğrenci olmak istese bile, yeterince düşünmeden (dürtüsel) yaptığı davranışlar ve dikkatini verme güçlükleri sınıf içinde problemlere neden olur. Öğretmenler, veliler ve arkadaşlar, çocuğun yanlış davrandığını ya da farklı olduğunu bilirler ancak tam olarak neyin yanlış olduğunu söyleyemeyebilirler.
Herhangi bir çocuk bazen dikkatsizlik, dikkatin kolay dağılması, dürtüsellik veya hiperaktivite gösterebilir ancak DEHB'li çocuk bu belirtileri ve davranışları aynı yaştaki veya gelişim düzeyindeki diğer çocuklardan daha sıklıkla ve şiddetli bir şekilde gösterir. DEHB, okul çağındaki çocukların %3-5'inde görülür. DEHB genellikle çocukluk döneminde başlar ancak yetişkinlikte de devam edebilir. DEHB ailesel özellikler gösterir. Biyolojik ebeveynlerin yaklaşık %25'inde DEHB görülmektedir.
DEHB olan bir çocuk sıklıkla aşağıdakilerden bazılarını gösterir:
Üç tip DEHB vardır. Bazı insanlar sadece dikkat ve organizasyon becerilerinde zorluk çekerler. Buna bazen Dikkat Eksikliği Bozukluğu veya DEB de denir. Bu, DEHB'nin dikkatsizlik alt tiptir. Diğer insanlarda sadece hiperaktif ve dürtüsel belirtiler vardır. Bu, DEHB - hiperaktif / dürtüsellik alt tipidir. Üçüncü ve en çok saptanan grup ise bileşik tip ya da dikkat ve hiperaktivite güçlüklerini birlikte çeken insanlardan oluşur.
DEHB belirtileri gösteren bir çocuğun kapsamlı bir değerlendirmesi yapılmalıdır. Ebeveynlerin bir çocuk ve ergen psikiyatristine başvurmaları gerekir. DEHB olan bir çocuk davranış bozukluğu, kaygı bozukluğu, depresif bozukluk veya bipolar bozukluk gibi başka psikiyatrik bozukluklara sahip olabilir. Bu çocukların öğrenme güçlükleri de olabilir.
Düzgün bir tedavi yapılmadığında, çocuk okulda yaşıtlarından geride kalabilir ve arkadaş ilişkileri zarar görebilir. Çocuk başarıdan daha fazla başarısızlık deneyimler ve DEHB'yi bir sağlık sorunu olarak tanımayan öğretmenler ve aileler tarafından sürekli eleştirilir.
Araştırmalar ilaçların dikkat, odaklanma, hedefe yönelik davranış ve organizasyonel becerileri geliştirmeye yardımcı olabileceğini açıkça göstermektedir. En çok yardımcı olması muhtemel ilaçlar; uyarıcılar (çeşitli metilfenidat preparatları) ve uyarıcı olmayan atomoksetin'i içerir.
Diğer tedavi yaklaşımları, bilişsel - davranışçı terapi, sosyal beceri eğitimi, ebeveyn eğitimi ve çocuğun eğitim programındaki değişiklikler olabilir. Davranışçı terapi, bir çocuğun saldırganlığı kontrol etmesine, sosyal davranışları modüle etmesine ve daha üretken olmasına yardımcı olabilir. Bilişsel terapi bir çocuğa benlik saygısını arttırmaya, olumsuz düşünceleri azaltmaya ve sorun çözme becerilerini geliştirmesine yardımcı olabilir. Ebeveynler aynı anda birden fazla istekte bulunmak yerine, talimatları bir defada bir adım şeklinde adım adım vermek gibi yönetim becerilerini öğrenebilirler. Eğitim değişiklikleri DEHB belirtilerinin yanı sıra var olan herhangi bir öğrenme güçlüğünü de ele alabilir.
Kaynak: http://www.aacap.org/AACAP/Families_and_Youth/Facts_for_Families/FFF-Guide
